3 Thông Cáo của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam về Thánh Nhạc

Thông Cáo của
Hội Đồng Giám Mục Việt Nam về Thánh Nhạc
(do Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa ký)

Thông Cáo Số 1 của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam Về Thánh Nhạc

[1] Sự ủy nhiệm của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam

Theo những huấn thị của Tòa Thánh
Sau khi đã hội ý với một số chuyên viên.
Nay xin thông báo tới Quý Cha, Quý vị phụ trách các Nhà thờ, Nhà nguyện, Quý vị phụ trách Thánh ca trong Phụng vụ, các Ca Nhạc Sĩ Công Giáo... một số quy định về Thánh Nhạc như sau:

I. Các Bài Thánh Ca Được Dùng Khi Cử Hành Phụng Vụ
[2] Theo luật định, chỉ những bài Thánh ca đã có chuẩn nhận của Giáo quyền địa phương mới được hát khi cử hành phụng vụ. Do đó, để việc ca hát trong phụng vụ được tốt đẹp hơn:

a) Xin Quý Cha, quý vị phụ trách các Nhà thờ, Nhà nguyện chỉ cho phép xử dụng trong phụng vụ những bài hát đã được giáo quyền chuẩn nhận.

b) Các nhạc sĩ đã hoặc sẽ sáng tác những bài hát mới, kể cả những bài đã được phổ biến nhưng chưa được chuẩn nhận, nếu muốn dùng trong phụng vụ, phải gởi về Tòa Giám Mục của Giáo phận mình để xin chuẩn nhận.

Tưởng cũng lưu ý: trước khi gởi tác phẩm xin chuẩn nhận, các nhạc sĩ nên duyệt lại để bài hát đạt được hai đặc tính cơ bản mà Đức Piô X đã đề ra (Tự Sắc Tra le Sollecitudini) và được Hiến chế Phụng Vụ số 112 cũng như Huấn Thị về Thánh nhạc trong Phụng Vụ số 4 nhắc nhở:

- Thánh thiện, nên phải loại bỏ yếu tố trần tục

- Hình thức hoàn mỹ, có tính nghệ thuật đích thực cao cả về nhạc lẫn lời, đáp ứng những đòi hỏi về chuyên môn và những quy định của Giáo Hội.

"Thiếu đặc tính này, nó không thể đưa tâm hồn người nghe đạt tới công hiệu mà Giáo Hội nhắm tới khi dùng nghệ thuật âm thanh trong phụng vụ" (Đức Piô X).

c) Vị phụ trách Thánh nhạc mỗi Giáo phận, sau khi duyệt và trình Đức Giám Mục chuẩn nhận, sẽ thông báo kết quả lại cho tác giả và giữ lại một bản để lưu trữ.

Nếu có thể, xin gởi một bản sao về Giám Mục phụ trách Thánh nhạc (22, Trần Phú Nha Trang hoặc qua địa chỉ liên lạc: Linh Mục Kim Long, Đại Chủng Viện Thánh Giuse số 6, Tôn Đức Thắng, Quận 1, thành phố HCM) để tiện việc tham khảo cho các Giáo phận khác và để phổ biến sau này.

d) Nếu giáo phận nào chưa cử người phụ trách hoặc không có người đủ khả năng chuyên môn thì Tòa Giám Mục đó có thể gởi về các địa chỉ trên để ủy thác công việc chuẩn nhận này.

II. Nhạc Cụ Dùng Trong Phụng Vụ
[3] Từ lâu Giáo Hội vẫn quý trọng và đề cao việc dùng đại phong cầm (cũng gọi là đàn ống) trong phụng vụ. Âm thanh của loại đàn này làm tăng "vẻ huy hoàng cho các lễ nghi lại có hiệu lực nâng cao tâm trí lên cùng Chúa và những sự trên trời." Tuy nhiên, trong hoàn cảnh hiện nay, ta vẫn có thể dùng những nhạc cụ khác "Tùy theo sự phán đoán và phê chuẩn của thẩm quyền địa phương, miễn là đã hoặc có thể thích hợp để dùng vào việc Thánh, xứng đáng với vẻ tôn nghiêm của Thánh đường và thực sự giúp cảm hóa các tín hữu" (PV số 120).

[4] Trong khi chờ đợi những quy định cụ thể của HĐGM, cần lưu ý và thi hành ngay những điều sau đây:

a) Tiếng hát trong phụng vụ chiếm ưu thế nên luôn phải rõ ràng, các nhạc cụ khác chỉ là đệm theo nên "không bao giờ được lấn át tiếng hát" (Tự sắc Tra le Sollecitudini, số 16). Không được vuốt tay trên các phím đàn, nhất là organ và piano.

b) Chúng ta có thể dùng organ điện tử (synthesizer) trong phụng vụ, nhưng:

-những nút "điệu" chỉ nhắm dùng cho sinh hoạt đời. Do đó, không nên dùng trong phụng vụ. Tuy nhiên, có thể dùng lúc luyện tập để quen giữ đúng nhịp.

-phải lựa chọn các nút âm thanh thích hợp với Thánh ca (ví dụ organ, violin...), tránh dùng những âm thanh xa lạ với phượng tự vì sẽ gây chia trí hơn là giúp cầu nguyện.

-khi xử dụng các nhạc khí như organ điện tử, guitare, dàn trống, dàn kèn, dàn nhạc hoà tấu... không được dùng các điệu Jazz và các điệu phát xuất từ đó để đệm cho người hát khi cử hành phụng vụ 1. Vì các điệu này hầu hết đều có tính cách kích động, huyên náo... có thể thích hợp với các sinh hoạt khác nhưng bất xứng với nơi thánh.

-các hội kèn đồng (kèn tây) khi dùng trong phụng vụ hoặc trong các cuộc rước có liên quan, không được hoà tấu những bản nhạc đời, nhạc thời trang...

-tránh dùng các nhạc cụ đặt trong nhà thờ để luyện tập các bản đời. Thật không hay gì khi qua một nhà thờ mà từ trong nghe vọng ra những bài Valse, những "lá thư tình," "dưới ánh trăng," hay "love story"...

III. Huấn Luyện Về Thánh Nhạc
[5] Để phát triển và nâng cao ngành Thánh nhạc: "Phải chú trọng đến việc huấn luyện và thực tập âm nhạc trong các chủng viện, các tập viện cũng như các học viện của các Dòng tu nam, nữ" (PV 115). Xin các Giáo phận, tùy hoàn cảnh, cố gắng tổ chức các khóa huấn luyện Thánh nhạc cho ca trưởng, người điều khiển cộng đoàn khi hát, người đánh và đệm đàn, người sáng tác, ca viên... để những người làm công việc cao quý này có khả năng hoàn hảo hơn hầu phục vụ có hiệu quả hơn. Trong chương trình huấn luyện, cần quan tâm đến những quy luật Phụng vụ liên quan đến Thánh nhạc... Nơi nào cần được yểm trợ về tài liệu hoặc nhân sự, xin liên lạc qua những địa chỉ nêu trên.

Giáo phận hay Dòng tu nào có điều kiện nên cử người đi học Thánh nhạc ở nước ngoài, nhất là tại viện Thánh nhạc Rôma.

Những quy định trên đây cần xúc tiến thi hành ngay để tạo sự ổn định và nhất thống cho Thánh Nhạc Việt Nam.

Nha Trang, ngày 24 tháng 9 năm 1994

Phaolô Nguyễn Văn Hòa
Giám Mục Giáo Phận Nha Trang
Đặc Trách Thánh Nhạc HĐGM Việt Nam

1. Epistula concilii ngày 25-1-1966 của Đức Hồng Y Lercaro, in lại trong Enchiridion documentorum instaurationis liturgise, Marietti 1976, số 577, trang 203.

Thông Cáo Số 2
Góp Ý Về Việc Chuẩn Nhận Các Bài Thánh Ca Dùng Trong Phụng Vụ

Hiến chế Phụng Vụ cũng như Huấn thị về Thánh nhạc trong Phụng Vụ đều nhắc lại:

[1]- Mục đích của Thánh nhạc là làm vinh danh Chúa và thánh hóa các tín hữu nên Thánh nhạc phải có những đặc tính căn bản mà Đức Piô X đã đề ra trong Tự sắc Tra le Sollecitudini (số 2) và được khai triển trong Hiến chế Phụng Vụ số 112.

a) Thánh nhạc phải thánh:

Về mặt tích cực: "Thánh nhạc càng liên kết chặt chẽ với hoạt động Phụng Vụ bao nhiêu thì càng thánh hơn bấy nhiêu."

Về mặt tiêu cực: Phải loại bỏ những gì phàm tục không những trong bản chất mà cả nơi những người thể hiện.

b) Thánh nhạc phải là nghệ thuật đích thực, có giá trị cả về nhạc lẫn lời, như thế Thánh nhạc sẽ dễ dàng đưa tâm hồn con người đạt tới công hiệu mà Giáo Hội nhắm khi dùng nghệ thuật âm thanh trong Phụng Vụ.

[2]- Do đó, khi chuẩn nhận các bài Thánh ca dùng trong Phụng Vụ, xin các người hữu trách quân tâm đến một số gợi ý sau đây:

[3]- Về âm nhạc: xin lưu ý 4 phương diện:

a) Dòng ca: dòng ca các bài hát Phụng Vụ cần:

- Đơn sơ, trôi chảy, âm vực vừa phải, nhất là những bài hát dành cho cộng đoàn.

- Thích hợp và làm tăng ý nghĩa lời ca. Cần lưu ý các dấu bằng, trắc trong tiếng Việt.

- Cùng với tiết tấu, dòng ca phải thích hợp với từng loại hoạt động Phụng Vụ.

- Tránh những nét nhạc lãng mạn, ủy mị (dùng nhiều nửa cung, nhất là nửa cung đồng) hoặc có tính chất kịch trường (dùng nhiều quãng lớn liên tiếp).

- Cấm đặt lời ca vào những bài nhạc đời rồi hát trong Phụng Vụ, kể cả những bài dân ca.

- Có thể dùng cung bình ca như cung gợi ý khi sáng tác bằng ngôn ngữ địa phương trong các cung chủ tế và tá viên (Huấn thị về Thánh nhạc, số 56) (x. thư trả lời của DcThư Ký TB gửi Dc Nguyễn Văn Hòa ngày 8.2.94)

- Khi soạn những cung dành riêng cho chủ tế và các tá viên, "các nhạc sĩ hãy xem các cung nhạc truyền thống Phụng Vụ Latinh đã được sử dụng trong cùng một mục đích có thể gợi ra những giải pháp để đặt nhạc cho những bản văn đó bằng ngôn ngữ hiện đại không?" (Huấn thị âm nhạc trong Phụng Vụ, ngày 5.3.1967, số 56).

- Thích ứng nhạc dân tộc: "Việc thích ứng âm nhạc trong những miền có một truyền thống âm nhạc riêng, nhất là trong các xứ truyền giáo" là điều được Công Đồng Vatican II khuyến khích (PV 119), nhưng nó "đòi hỏi các nhà chuyên môn phải được chuẩn bị cách đặc biệt" (Huấn thị âm nhạc, số 61).

- Để tránh lầm lẫn cho người sử dụng, khi phát hành, cần xác định rõ là nhạc dùng trong Phụng Vụ hay nhạc dùng cho các sinh hoạt khác. Không được in hai loại trong cùng một sách hay cùng một băng nhạc.

b) Tiết tấu: Như đã nói ở trên, tiết tấu phải thích hợp với Thánh nhạc nói chung và với từng hoạt động Phụng Vụ nói riêng. Ngay khi bày tỏ niềm vui thì Phụng Vụ đã phần nào nghi thức hóa niềm vui đó. Nó không còn niềm vui bộc phát của đời thường, nhưng bình dị hơn, trang nghiêm hơn, thích hợp với cộng đồng hơn. Những bài hát bình ca và choral cho ta một mẫu mực về điểm này.

Cũng vì thế mà Giáo Hội cấm sử dụng các điệu nhạc Jazz trong Phụng Vụ.

c) Hòa âm: Đây là một lãnh vực rất phong phú của âm nhạc quốc tế, nhưng riêng đối với tiếng Việt, có 6 âm ở cao độ khác nhau một cách tương đối, thì viẹc sử dụng hoà âm còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, các nhạc sĩ Việt Nam nói chung và Công Giáo nói riêng đã có nhiều khám phá, nhiều sáng kiến đáng kể. Cùng với việc tuân thủ các qui luật của môn học này, các nhạc sĩ hãy kiên trì tìm tòi, hy vọng sẽ hình thành được một khoa hoà âm độc đáo cho tiếng Việt.

Nhưng trước mắt, chúng ta nên lưu ý:

- Những bài đa âm viết theo nhạc pháp đồng hoà (Omophonie) như các bài choral, phải tránh những nốt nhạc làm cho lời ca thành khác nghĩa, có khi thành lố bịch.

- Những bài đa âm viết theo nhạc pháp đối âm thì nên tránh những gì cầu kỳ phức tạp, khiến nghe không rõ bản văn Phụng Vụ.

d) Thể loại bài Thánh ca: Vì có nhiều loại hành động Phụng Vụ khác nhau nên cũng có nhiều thể loại Thánh ca khác nhau: ca nhập lễ, đáp ca, ca dâng lễ, ca hiệp lễ, các câu tung hô, các câu đối đáp giữa chủ tế và cộng đoàn, phần hát dành cho chủ tế và tá viên, bộ lễ (thương xót, vinh danh...). Bài hát dùng cho trường hợp nào thì phải theo thể loại của trường hợp đó.

[4] Về lời ca:

a) Bản văn Phụng Vụ:

Trong Phụng Vụ, nhất là trong Thánh Lễ, một số bản văn có tính cách cố định thì không ai được thay đổi vì bất cứ lý do gì, dù để dễ hát: "trước hết, phải nhắc lại điều này là bản văn Phụng Vụ chi phối âm nhạc chứ không phải âm nhạc chi phối bản văn Phụng Vụ. Trong các bản văn dùng để hát, cần lưu ý đến các bản văn quan trọng của các cử hành Phụng Vụ. Các lời Kinh nguyện của linh mục (Lời nguyện, Kinh nguyện Thánh Thể, lời ban phép lành và truyền phép), lời đối đáp giữa linh mục hay phó tế với cộng đoàn, những lời tung hô của cộng đoàn (ví dụ lúc đọc Phúc Âm, trong các Kinh nguyện Thánh Thể, Kinh Thánh Thánh Thánh và lời tung hô tưởng niệm); Một số bản văn Thánh Kinh hoặc Phụng Vụ đã có truyền thống từ lâu đời như Kinh Vinh Danh, Kinh lạy Chiên Thiên Chúa, các bản văn tuyên xưng đức tin trong Giáo Hội như Kinh Tin Kính, Kinh Lạy Cha.

Tất cả những bản văn này phải dịch cách trung thực rồi căn cứ vào đó mà sáng tác các cung chứ không được sửa đổi. Khi dịch các bản văn khác, ta cũng có thể thích ứng tùy theo như cầu tinh thần ngôn ngữ và nhu cầu sáng tác âm nhạc như các bài ca nhập lễ, ca hiệp lễ (Huấn thị về Thánh nhạc, số 32; 36 Huấn thị Comme le prévoit, số 36) (thư trả lời của Tổng Giám Mục Gérard M. Agnelo, thư ký Thánh bộ Phượng Tự gửi Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hoà, Giám Mục Nha Trang, phụ trách Thánh nhạc của HĐGMVN ngày 8.2.1994).

Bộ Phụng Tự chỉ cho thích nghi (thay đổi từ ngữ hoặc sắp xếp lại) đối với Ca Nhập Lễ, Đáp Ca, câu xướng trước Tin Mừng, ca Dâng lễ và ca Hiệp lễ. Hơn nữa, những bài hát này còn có thể được thay thế bằng các bài chọn trong tuyển tập đã được Hội Đồng Giám Mục chuẩn nhận.

b) Những bài hát thay thế:

Do đó, để chuẩn nhận, lời ca của những bài này cần đáp ứng 2 tiêu chuẩn sau đây: Đúng và Hay.

- Đúng về nội dung:

Đúng với tín lý Công Giáo.

Đây là yếu tố quan trọng cần lưu tâm. Một số bài được phổ biến vẫn gieo rắc những sai lạc như "Chúa ngự trong bánh rượu" (đáng lý phải viết như thế này mới đúng: "Chúa ngự trong hình bánh và rượu") hay "xin yêu thương dẫn về quê mộng mơ" (đáng lý phải viết: "chốn quê hằng mơ").

- Đúng về hình thức:

Đúng từ ngữ, văn phạm, hợp với tính cách của hoạt động Phụng Vụ, với khung cảnh lễ nghi, với tâm tình đạo đức của các tín hữu.

- Hay về nội dung:

"Quý nhất là được trích trong Thánh kinh và nguồn Kinh Phụng Vụ (PV 121) vì từ đó gợi lên những tâm tình đạo đức thâm sâu và đích thực.

- Hay về hình thức:

Có giá trị văn chương, nhất là thi ca để hoà hợp với âm nhạc. Tránh những sáo ngữ, những kiểu nói trần tục như: "như viên đá xanh ngủ yên giấc mộng lành...," chú ý tới tiết tấu của lời ca, những từ ngữ và hình ảnh đẹp, cách gieo vận...

Trên đây là đôi điều căn bản, mong các vị phụ trách Thánh ca của các Giáo phận đã được Tòa Giám Mục ủy thác công tác chuẩn nhận các bài Thánh ca lưu ý nhằm thống nhất việc chuẩn nhận và nhờ đó, Giáo Hội Việt Nam có được những bài Thánh ca giá trị để tôn vinh Thiên Chúa và giúp thánh hóa các tâm hồn.

Nha Trang, ngày 24 tháng 9 năm 1994.

(chữ ký và con dấu)

Phaolô Nguyễn Văn Hòa
Giám Mục Giáo Phận Nha Trang
Đặc Trách Thánh Nhạc HĐGM Việt Nam

Thông Cáo Số 3
Hướng Dẫn Sáng Tác và Sử Dụng các Bài Hát Trong Thánh Lễ

Cần lưu ý những điều sau đây:

I. Thẩm quyền chuẩn nhận:
[1]- Cung dành cho chủ tế và tá viên:

a) Loại này gồm:

- lời chào của chủ tế và lời thưa của dân chúng
- các lời nguyện (nhập lễ, tiến lễ, hiệp lễ)
- cung hát các bài đọc và Tin Mừng
- các lời đối đáp và Kinh tiền tụng
- lời tung hô tưởng niệm, kết Kinh tạ ơn
- Kinh Lạy Cha cùng với lời mở đầu và lời tiếp diễn
- lời chúc bình an
- công thức giải tán

b) Chuẩn nhận: Theo Huấn thị về Thánh nhạc trong Phụng Vụ số 57, tham chiếu Huấn thị Inter ícumenici số 42, thì các cung hát dành cho chủ tế và tá viên phải được thẩm quyền địa phương chuẩn nhận (Competenti auctoritate ecclesiastica territoriali). Nguyệt san Phụng Vụ Notitiae, số 339 ra tháng 2 năm 1966 đã giải thích: thẩm quyền địa phương ở đây là Hội Đồng Giám Mục.

c) Trong kỳ họp thường niên năm 1987, HĐGM Việt Nam đã chấp thuận cho sử dụng các cung hát bằng tiếng Việt dành cho chủ tế và tá viên đang được phổ biến. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời: chấp nhận một sự việc đã rồi và coi như một giai đoạn thử nghiệm. Vậy để tiến tới việc hình thành một số cung hát chung, trình HĐGM chuẩn nhận sau này:

1. Xin quý vị phụ trách Thánh nhạc của mỗi Giáo phận vui lòng thu thập và gửi các bản hát loại này hiện đang được thử nghiệm trong phạm vi trách nhiệm và vui lòng gửi về Giám Mục phụ trách Thánh nhạc kèm theo những ý kiến thẩm định giá trị qua kinh nghiệm sử dụng.

2. Các nhạc sĩ sáng tác những cung hát mới cho các loại kể trên, xin gửi trực tiếp về chúng tôi hoặc qua trung gian Tòa Giám Mục sở tại để tiện việc cứu xét và trình lên HĐGM.

[2]- Các bài hát khác:

Các bài hát khác như ca nhập lễ, ca dâng lễ, ca hiệp lễ, đáp ca... kể cả bộ lễ (Kinh Thương Xót, kinh Vinh Danh, kinh Tin Kính, kinh Thánh Thánh Thánh, kinh Lạy Chiên Thiên Chúa) chỉ cần được Đức Giám Mục Giáo phận chuẩn nhận.

II. Các bản văn:
Trước tiên, nên nhớ rằng: trong Phụng Vụ bản văn chi phối âm nhạc, chứ không phải ngược lại. Đó là luật chung.

[3]. Khi sáng tác hoặc xử dụng các bài hát trong thánh lễ, cần phân biệt:

a) Bản văn cố định: Với các bản văn thuộc nghi thức thánh lễ như: các lời cầu nguyện của chủ tế, bộ lễ, các lời tung hô, các lời đối đáp giữa Linh Mục hoặc Phó Tế với cộng đồng, kinh Tiền Tụng, kinh Nguyện Thánh Thể, kinh Lạy Cha... phải theo sát bản văn đã được HĐGM chuẩn nhận và được Tòa Thánh châu phê, in trong sách lễ Rôma: không được thay đổi vì bất cứ lý do gì.

b) Bản văn được thích ứng: Những bản văn khác như: ca nhập lễ, ca dâng lễ, ca hiệp lễ "được thích ứng khi phiên dịch sao cho hợp với tinh thần của ngôn ngữ và đòi hỏi của sáng tác" (thư trả lời của TGM Gérard M. Agnelo, thư ký Thánh Bộ Phượng Tự gửi ĐC Phaolô Nguyễn Văn Hoà, GM Nha Trang, phụ trách Thánh Nhạc HĐGMVN ngày 8.2.94)

Ngoài ra, còn được thay thế các bài hát này bằng các bài hát khác đã được HĐGM chuẩn nhận vào việc này.

[4]. Các bản văn được thích ứng khi phiên dịch:

a) Ca nhập lễ: có thể:

1. Phổ nhạc theo bản văn (được thích nghi) in trong sách lễ Rôma. Nhưng đó mới là điệp khúc. Khi dệt nhạc, phải thêm một số câu Thánh vịnh đã được chỉ định (thường cùng Thánh vịnh với điệp khúc) để dùng như phiên khúc.

2. Chọn bài hát trong các sách đã được Giáo quyền chuẩn nhận (Imprimatur) để thay thế như:

- bài cùng Thánh vịnh với ca nhập lễ, in trong sách lễ.

- bài hợp với mùa Phụng vụ.

- bài hợp với tác động Phụng vụ (thí dụ: tiến lên bàn thờ...)

- bài hợp với ngày lễ (Huấn thị về Thánh nhạc trong Phụng Vụ, số 32)

b) Đáp ca:

Đáp ca có tầm quan trọng đặc biệt. Chiếu theo bản chất, bài hát này thuộc thành phần Phụng Vụ Lời Chúa, vì vậy:

1. Thường nên lấy ở sách bài đọc vì mỗi bản văn Thánh vịnh đều liên quan trực tiếp đọc (Quy chế tổng quát sách lễ Rôma, số 36). Do đó:

- không dùng những bài hát không phải là bản văn Thánh Kinh để thay thế đáp ca.

- khi dệt nhạc, các nhạc sĩ được thay đổi ngôn từ để tạo nét nhạc hoàn mỹ. Cố gắng viết câu đáp đơn sơ, dễ hát vì đây là câu hát của cộng đoàn.

2. Quy chế tổng quát (QCTQ) trong sách lễ Rôma cũng cho phép:

- để dân chúng có thể hát Thánh vịnh đáp ca dễ dàng, một số bản văn đáp ca và Thánh vịnh đã được lựa chọn cho từng mùa trong năm hoặc cho từng loại lễ, để mỗi khi hát đáp ca, có thể dùng các bản văn này thay cho bản văn hợp với bài đọc liên hệ. Sách Lectionarium, cuốn I, trang 861-874 có liệt kê các bản văn và các Thánh Vịnh đó.

3. Cách hát đáp ca có thể dùng một trong ba cách sau đây:

Cách 1: để tạo sự dễ dàng cho cộng đoàn, người hát Thánh vịnh xướng câu đáp ca, cộng đoàn lập lại đáp ca này, sau đó, người hát tiếp tục hát Thánh vịnh.

Cách 2: Người hát Thánh vịnh hát câu xướng, rồi cộng đoàn đáp lại bằng đáp ca.

Cách 3: Hát trực tiếp: người hát Thánh vịnh hát hoặc đọc Thánh vịnh mà không cần cộng đoàn đáp lại. Hoặc toàn thể cộng đoàn cùng hát Thánh vịnh luôn và không có câu đáp ca.

4. Có thể hát ca tiến cấp (Graduale) thay cho Thánh Vịnh đáp ca. Bài này in trong sách lễ Rôma.

c) Ca dâng lễ: Hát khi rước lễ vật lên bàn thờ. Ca dâng lễ, vì nếu không hát thì bỏ luôn, nên không in trong sách lễ Rôma.

Khi chủ tế dâng bánh và rượu, nên hát đối đáp giữa chủ tế và cộng đoàn theo bản văn qui định.

Tập quán thay ca dâng lễ bằng những bài hát có ý nghĩa "dâng bánh rượu, dâng hồn xác lên Chúa" vẫn có thể duy trì vì đang khi ca đoàn hoặc cộng đoàn hát như thế, chủ tế vẫn đọc trọn bản văn theo quy định. Xin nhớ: chỉ hát những bài đã được Giáo quyền chuẩn nhận cho việc dâng lễ.

d) Ca hiệp lễ: Hát khi linh mục và giáo dân rước Lễ. Cũng như ca nhập lễ, ca hiệp lễ có thể:

1. Theo sách lễ Rôma: bản văn in sẵn dùng làm điệp khúc, viết thêm một số câu Thánh Vịnh đã được chỉ định sẵn (xem Ordo cantus missae) để dùng như phiên khúc.

2. Chọn bài khác thay thế (trong sách đã được Giáo quyền chuẩn nhận):

"Bài hát này không những cần có tính cách kính Thánh Thể mà còn phải phù hợp với phần Thánh Lễ, với ngày lễ hay mùa Phụng vụ" (Huấn thị về Thánh nhạc trong Phụng Vụ số 36).

Nên chú ý đến mục đích của ca hiệp lễ là "diễn tả sự đồng tâm hiệp nhất thiêng liêng giữa những người rước lễ khi họ đồng thanh ca hát, đồng thời biểu lộ niềm vui trong tâm hồn và làm cho việc tiến lên rước Mình Thánh Chúa có tính cách huynh đệ hơn" (QCTQ sách lễ Rôma, số 56 i).

3. Luôn có thể hát Thánh vịnh 33 với điệp khúc "hãy nếm thử..." thay thế ca hiệp lễ.

Ước mong những hướng dẫn đại cương trên đây giúp các nhạc sĩ khi sáng tác và các ca trưởng khi chọn bài hát sử dụng trong Thánh Lễ đáp ứng đúng mức những đòi hỏi của Giáo Hội.

Nha Trang, ngày 24 tháng 9 năm 1994

(chữ ký và con dấu)

Phaolô Nguyễn Văn Hòa
Giám Mục Giáo Phận Nha Trang
Đặc Trách Thánh Nhạc HĐGM Việt Nam