Linh mục nhạc sĩ Hoàng Diệp

TÂM TÌNH CỦA TÁC GIẢ "KÌA BÀ NÀO"
Lts. Thưa quý vị, linh mục nhạc sĩ Hoàng Diệp đã theo tiếng vẫy gọi của “Kìa Bà Nào” để bước vào cõi thiên thai hát bài ca “Tôi Kết Hiệp” một cách thiết thực, giữa mùa “Hội Nhạc Thiên Quốc”. Ngày mà mọi người đang háo hức đón chờ kỷ niệm biến cố Ngôi Lời Nhập Thể, ngày 23 tháng 12 năm 2008. Ngài giã từ trần thế đúng vào năm thứ 60 của ca khúc “Tôi Kết Hiệp” (1948-2008) và “Kìa Bà Nào” (1958-2008) vừa tròn 50 tuổi. Để biết một chút hoàn cảnh ra đời cũng như tâm tình của tác giả muốn gửi gắm qua các tác phẩm, xin giới thiệu đoạn phỏng vấn dưới đây của Linh mục Nhạc sĩ Tiến Lộc, DCCT với Linh mục Nhạc sĩ Hoàng Diệp, trong đêm nhạc “Tình Yêu Đã Chọn” vào ngày 1 tháng 8 năm 2006 tại Trung Tâm Mục Vụ Tổng Giáo Phận Huế. (Lm. Paul Xuân Đường, DCCT)
Lm. Ns. Tiến Lộc : Chúng con đã hát, đã nghe nhiều bài ca của cha, nay được đọc lời giới thiệu của Đức Tổng Giám Mục trong quyển TUYỂN TẬP THÁNH CA của cha nên rất cảm mến… Nay xin cha chia sẻ đôi điều:
Trong hoàn cảnh nào cha đã sáng tác những bài hát trở nên “bất tử” như:
- Kìa Bà Nào
- Hội Nhạc Thiên Quốc
- Tôi Kết Hiệp
Vì cha đã nói đến Đức Tổng trong những lời đầu, nên cho tôi thưa với Ngài đôi lời đã.
Kính thưa Đức Tổng Giám Mục kính yêu, cho con lợi dụng dịp này để cám ơn Đức Tổng một cách đặc biệt vì Đức Cha hằng nâng đỡ con, và trong quyển Thánh Ca Tuyển Tập vừa ra, Đức Cha đã cho con những lời giới thiệu và khuyến khích đầy ánh sáng và tình thương. Phần con, con cho đó là chính Chúa ủi an qua Đức Cha nên con xin tạ ơn Ngài và cám ơn Đức Cha nữa.
Bây giờ xin trả lời “cha bạn” về câu hỏi : Trong hoàn cảnh nào tôi đã viết ba bài Thánh ca trên.
a- Bài Hội Nhạc Thiên Quốc viết ra năm 1946. năm ấy tại Đệ Tử Viện Huế có một cuộc thi về Noel. Nhiều anh em cố gắng chuyển dịch bài “Les Cieux ravis” của Thánh An Phong sô qua tiếng Việt để hát. Ban giám khảo gồm cac cha như cha Tuyên, cha Henri Lộc, cha Thanh, cha Thính, cha Vàng và nhiều giáo sư khác…Tất cả đều chọn bài “Hội Nhạc Thiên Quốc” của tôi.
b- Còn bài “ Tôi Kết Hiệp” lấy từ Kinh Cầu Trái Tim Thánh Thể Chúa Giêsu, trong đó có một câu rất cảm động, đó là câu : “Tôi kết hiệp cùng Chúa và tế lễ mình tôi làm một với Chúa”. Trong năm nhà tập năm 1948, tôi đã sống những tâm tình ấy, và đã xin cha Giám Tập viết ra để hát trong ngày khấn, là ngày 2-8-1949. Tôi nhớ là nhiều cha thầy, cách riêng các đương sự, đã không cầm được nước mắt vui. Chính cha Lành cũng nói vậy.

Lm Hoàng Diệp thời trẻ
c- Còn bài “Kìa Bà Nào” được viết ra tại Vũng Tàu năm 1958. Đó là năm Thánh Mẫu, năm Toàn xá. Anh Hải Linh và tôi, không ai bảo ai, đều muốn dâng cho Mẹ một lời ca đặc biệt. Anh Hải Linh đã viết bài “ Nữ Vương Hòa Bình”. Còn tôi thì bài “Kìa Bà Nào” được Ca Đoàn Đệ Tử hát đầu tiên năm 1958.
Lm. Ns. Tiến Lộc: Cha đã sáng tác nhiều bài thánh ca “bất hủ” khác, những Trường ca, Dao ca ….xin cha cho biết những tác phẩm nào cha ưng ý nhất? Xin cha chia sẻ.
Lm. Ns. Hoàng Diệp : Những bài nào tôi tâm đắc nhất, thì thật khó trả lời. Tôi nhớ một lần cha Tâm đến gặp ca đoàn, hỏi một số anh chị em: Trong các bài của cha Diệp, em thích bài nào nhất ? Họ trả lời đều khác nhau cả. Tôi cũng khó trả lời vì dài dòng quá : Mỗi bài đều có lịch sử riêng, và những nét đặc thù riêng.
Còn các Dao Ca là gì ? – Đó là những ca kịch thánh, ví như trường ca đa cảnh. Chúng phục vụ mục đích truyền giáo. Chúng ta nhớ trước đây (từ 1975) chỉ còn có nhà thờ là nơi giảng Tin Mừng và truyền giáo. Muốn truyền giáo mình phải đưa đồng bào đến nhà thờ. Dao ca là một loại ca kịch mới, dễ lôi kéo người ta đến nhà thờ. Thế là chúng tạo nên khung cảnh để chúng ta loan báo Tin Mừng. Đức Cha Điền cho phép. Đầu tiên cha Lành không thích. Nhưng về sau Ngài cũng nhảy vào cuộc vui vẻ… Chúng tôi đã diễn 18 Dao Ca trong những dịp lễ đặc biệt, nhất là trong mùa Noel và Phục sinh. Gọi là ca kịch thánh, vì bắt nguồn từ thánh kinh và các lễ phụng vụ…
Lm. Ns. Tiến Lộc : Cha đã từng điều khiển những bài hợp xướng với hơn 120 ca viên. Xin cha cho các ca trưởng ở đây một vài kinh nghiệm hướng dẫn.
Lm. Ns. Hoàng Diệp : Câu hỏi thứ 3 “ về ca đoàn và ca trưởng”, cũng rất tế nhị. Vì đây là lãnh vực Phụng vụ. Và tôi rất nhỏ bé trong lĩnh vực này. Song tôi thiết nghĩ Phụng vụ là việc “tôn thờ” Thiên Chúa, là việc chính của con người. Và không ai đã chu toàn bằng Chúa Giêsu. Ngài mang tâm hồn Phụng vụ đệ nhất, đẹp ý Cha mọi đàng. Chắc ngài cũng muốn chúng ta như vậy. Các bài ca Phụng vụ cũng phải mang những nét tâm hồn Giêsu. Ba nét chính của tâm hồn đó là Chân thật, khiêm nhường và con thảo. Đặc biệt là khiêm nhường như Chúa nói……
* Ca trưởng là như hồn ca đoàn, có 2 phần vụ là chọn bài và dẫn dắt. Chọn bài hát với tâm hồn Chúa Giêsu và dẫn dắt rất đằm thắm, bằng tâm hồn cầu nguyện hơn là múa máy chân tay.